Expo: Kerstkaarten door de eeuwen heen
In de aanloop naar de kerst- en nieuwjaarsperiode kunnen wij een aantal kerst- en nieuwjaarskaarten voorstellenuit de periode van 1840 tot heden. Deze kaarten worden ons aangeboden door Trees Demeulemeester in haar publicatie "Warme wensen voor de koudste dagen. Meer dan 100 jaar kerst-en nieuwjaarskaarten", uitgegeven bij Davidsfonds Uitgeverij n.v. in 2011.
De kerst- en nieuwjaarskaarten die in deze collectie voorkomen vinden een start rond 1840, toen de Britse zakenman sir Henry Cole het niet meer zag zitten om rond de jaarwisseling al zijn correspondenten handgeschreven wensbrieven te schrijven. Hij vroeg John Calcott Horsley een geïllustreerde kerstkaart te maken via een litho die dan werd afgedrukt op karton op 1000 exemplaren en vervolgens met de hand werd ingekleurd. Met deze opdracht van Cole aan Horsley was de kerstkaart geboren.
In België duikt de kerstkaart sporadisch op vanaf 1900, vooral bij de gegoede burgerij. Vanaf 1900 komen tal van kaartgenres aan bod die versierd worden met talrijke geluksbrengers. Na 1910 worden vooral fotokaarten verstuurd. Heel populair wordt de kerst- en nieuwjaarskaart na wereldoorlog I, onder invloed van de Britse, Amerikaanse en Canadese soldaten die hier verbleven en nood hadden aan nieuws van het thuisfront. In het interbellum verdwijnen de fotokaarten weer en maken plaats voor eenvoudige voorstelligen met veel geluksbrengers. Ook duiken er in die periode kleinere formaten op van de wenskaarten.
Tijdens wereldoorlog II verschijnen er steeds meer spreuken op de anders sobere wenskaarten. In de naoorlogse jaren worden de kaarten een beetje stijlloos en "goedkoop" met veel sneeuwlandschappen met bijpassende decoratie. Daarop kwam een reactie van een groep grafici die via lithografie en hout- en kopergravure artistieker en "zinvoller" gelegenheidsgrafiek ontwikkelde waardoor een heel soort nieuwe kerst- en nieuwjaarskaarten het licht zagen.
Vanaf de jaren 1960 komen de 'Hummel' -kaartjes in de mode, net zoals de kaarten met afbeeldingen van Anton Pieck. Knutselende handen creëren in die periode ook een uniek aanbod aan wenskaarten. In de jaren 1990 doen knuffels op de kaarten hun intrede, ook cartoons komen vaak voor. De periode rond en na 2000 brengt ook weer heel wat nieuwe genres aan: kaarten ontworpen door kleuters; kaarten met een extraatje zoals een gedicht, een mijmering, een gebed, een droom, een foto, een wens,...;de religieuze kaarten blijven ook nu nog present in nieuwe en oude vormen; ... De zelfgemaakte kaart eist nu een heel groot deel van de kerst- en nieuwjaarskaarten op.
____________________________________________________________________________________
"Warme wensen voor de koudste dagen. Meer dan 100 jaar kerst-en nieuwjaarskaarten" /
Trees Demeulemeester en Majke Jongen
Davidsfonds Uitgeverij n.v., Leuven, 2011.
ISBN nummer : 978-90-5826-831-0
D/2011/0240/72
NUR 370
22,50€
De auteur Trees Demeulemeester kan worden gecontacteerd voor het geven van een lezing via mailadres trees.dm@hotmail.com
